چگونه دعا کنیم؟
همه ما در شرایط سخت دعا می کنیم. خواه برای موفقیت و پیشرفت و به دست آوردن چیزی باشد یا برا حفظ و برطرف کردن بلایی بزرگ.
قبلا خیلی وقتها دعاهایم با شک و تردید بود. مثلا شاید خدا نخواهد! به زور از خدا نخواهم! شاید خیر و صلاحم چیز دیگری باشد! شاید نباید اصرار کرد!
تخیلات غلطی که متاسفانه می بینم خیلها درگیر آن هستند. دعای با شک و تردید و آغشته به احساس گناه چه جای برآورده شدن دارد.
خوب برای جواب دادن به این سوال باید توجه کرد که اگر خدا هیچ اختیاری برای بنده قائل نمی شد او را به دعا کردن تشویق نمی کرد. خداوند خودش اجازه دعا و اصرار و التماس به درگاه او را جایز و حتی خوب دانسته. اگر قرار بود مخالف خواسته او باشد امر می فرمود هر چه بر سر شما می آید صبر کنید و هیچ نگویید در صورتی که انسان به دعا کردن بسیار سفارش شده است. چرا؟ چون دعا وسیله نزدیکی به خدا است. مگر نه اینکه شرایط سخت شرایط امتحان هستند پس دعا یکی از روشهای نزدیکی و آشتی انسان با خداست.
1- خداوند اجازه داده برای برآورده شدن حاجات دنیایی و اخروی دعا کنیم.
. قال الامام علی - علیه السّلام - فی وصیّة لابنه الحسن - علیه السلام - : اِعلم أنّ الّذی بیدهِ خزائِنُ ملکوتِ الدّنیا و الآخرةِ قَدْ أذِنَ لدعائِکَ و تکفَّلَ لاِ جابتِکَ و أمَرَکَ أن تسألَهُ لِیُعطیکَ و هو رحیمٌ کریمٌ.
«بحارالانوار، ج 77، ص 204»
امام علی - علیه السّلام - در وصیت به فرزندش امام حسن - علیه السّلام - فرمود: بدان همانا خداوندی که گنجینه های ملکوت دنیا و آخرت در دست اوست، به تو اجازه داده تا او را بخوانی و خود اجابت دعای تو را بر عهده گرفته است و امر کرده از او درخواست نمائی تا به تو عطا کند و او پروردگاری مهربان و بخشنده است.
در احادیث به این نکته اشاره شده که خداوند اجازه داده تا او را بخوانی. پس نظر اول که زیاد دعا نمی کنم شاید خدا نخواهد مطرود و اشتباه است.
در حدیث دیگری حضرت علی ع می فرمایند
قال الامام علی - علیه السّلام - : أعجَزُ النّاسِ من عَجَزَ عنِ الدّعاءِ.
«تصنیف غرر الحکم، ح 3742»
امام علی - علیه السّلام - فرمود: عاجزترین و ناتوان ترین مردم، کسی است که از دعا کردن ناتوان باشد.
یعنی نه تنها دعا کردن خوب است بلکه کسی که نتواند دعا کند فرد عاجز و ناتوانی است.
باز هم به این نتیجه می رسیم که هر آنچه از خدا می خواهیم مصرانه دعا کنیم که انشالله همانطور که خداوند وعده کرده اجابت کند.
2- خداوند برآوردن و استجابت دعا را به گردن گرفته.
قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : ما کانَ اللهُ لِیَفْتَحَ لعبدٍ الدّعاء فیغلقُ عنهُ بابَ الاجابة اللهُ اکرمُ من ذلکَ.
«کنزالعمال، ح 3155»
رسول خدا - صلّی الله علیه و آله - فرمود: این گونه نیست که خداوند باب دعا را به سوی بنده ای بگشاید و باب اجابت خویش را به روی او ببندد، خداوند بزرگوارتر و کریم تر از این است.
وَ قالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ
پروردگار شما گفته است: مرا بخوانید! تا دعاى شما را اجابت کنم
خداوند فرموده مرا بخوانید تا اجابت کنم. جایی ندیدم آیه یا حدیثی باشد که بیان کند دعا کنید شاید اجابت شد! حتما اجابت می شود. حتی اگر به آن شکل که ما گمان می کردیم نباشد و چه بسا بهتر و عالی تر باشد.
3- شرایط دعا را رعایت کنیم
از گناهان دوری کنیم
در احادیث مختلف شرایط دعا مشخص شده. . قال الامام علی - علیه السّلام - : المعصِیَةُ تمنُعُ الاِجابةَ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 193، ح 3766»
امام علی - علیه السّلام - فرمود: گناه و معصیت مانع از اجابت دعا می شود.
گناهکار دعایش مستجاب نمی شود. اما توجه کنیم که اسیر شیطان نشیم. همه ما گناهانی داریم. هیچ کس معصوم نیست پی این حدیث نباید مانع دعا کردن باشد. من خودم از این حدیث این نتیجه را می گیرم که گناهان مانع نزدیکی و دوستی با خدا می شوند پس دعا کردن دچار خلل می شود و اجابتش ممکن است به تاخیر بیفتند. در ضمن موقع دعا گناهکار می تواند با خودش قرار بگذارد در رفتاهایش تجدید نظر کند قرار بگذارد از گناهان دوری کند قرار بگذارد و کمر همت ببندد تا یکی از بزرگترین گناهانش را ترک کند.
از ناامیدی و منفی بافی دوری کنیم
خیلی وقتها ناامید دعا می کنیم از روی ناچاری دعا می کنیم اما گمان نمی کنیم برآورده شود. دعا می کنیم اما یقین به اجابتش نداریم. دعا می کنیم با شک و تردید شاید صلاح نباشد شاید و شاید.
دعای خالص دعایی است که با یقین از خداوند بخواهیم با شادی و هیجان اجابت سریع آن. دعایی با اطمینان خاطر. دعایی بدون افکار منفی و شیطانی.
برای دیگران هم دعا کنیم
برای همه دعا کنیم بعد برای خودمان.
مصرانه دعا کنیم
در دعا و عبادت اصرار بورزیم. درگاه خداوند تنها جایی است که سماجت به خرج دادن و اصرار و پافشاری باعث عزت و افتخار می شود. به هر جا رو کنیم اصرار زیاد باعث کاهش حرمت و عزت نفس می شود. از هر کسی چیزی را با اصرار و یکدندگی بخواهیم جز با منت و تحقیر بخشیده نمی شود اما درگاه خداوند هر چه بیشتر اصرار کنی عزیزتر و نزدیکتر می شوی.
شک نکنیم که نتیجه دعا همیشه خیر و نیکی است. همیشه هر چه که باشد شرایط بهتر از قبل می شود.
